Zwapnienia w barku, nazywane prawidłowo wapniejącym zapaleniem ścięgna, są schorzeniem charakteryzującym się odkładaniem się złogów wapniowych w obrębie ścięgien, najczęściej dotyczących ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego w obrębie stożka rotatorów. Rzadziej widuję je w obrębie ścięgna mięśnia podgrzebieniowego i podłopatkowego. Jest to choroba, wiążąca się w fazie ostrej ze znacznymi dolegliwościami bólowymi oraz ograniczeniem ruchu w stawie ramiennym, dlatego jest częstą przyczyną wizyt pacjentów w moim gabinecie
Przyczyny
Choć dokładna przyczyna zwapnień w barku nie jest w pełni zrozumiała, uważa się, że może mieć związek z zaburzeniami ukrwienia ścięgien, procesami degeneracyjnymi lub urazami. Inne czynniki obejmują predyspozycje genetyczne, zaburzenia metaboliczne oraz przemęczenie ścięgien.
Objawy
Objawy mogą się różnić w zależności od fazy schorzenia, ale zwykle obejmują:
- Ból w barku: Może być ostry i promieniować do ramienia lub przedramienia. Często jest tak silny, że uniemożliwia jakiekolwiek funkcjonowanie
- Ograniczenie ruchu: Trudności z unoszeniem ramienia lub obracaniem go, co może wpływać na wykonywanie codziennych czynności.
- Ból w nocy: Pogłębiający się ból, który często nasila się w porze nocnej, utrudniając sen.
Diagnostyka
Diagnostykę tradycyjnie rozpoczynam od wywiadu medycznego i badania fizykalnego. Zawsze należy wykluczyć uraz barku !
Dodatkowo wykonywane są badania obrazowe, takie jak:
- RTG: Najlepsze badanie do diagnostyki! W przypadku silnego bólu lub bólu pourazowego jest badaniem obligatoryjnym. W obecnych czasach z powodu redukcji kosztów wielu lekarzy rezygnuje z wykonywania RTG, próbując zastąpić je tanim w zakupie USG. Jestem wielkim przeciwnikiem takiego postępowania. Jako pacjenci po urazie lub przy pierwszorazowym silnym bólu muszą państwo domagać się wykonania zdjęcia RTG barku w odpowiednich projekcjach.
- Ultrasonografia: Pozwala ocenić ewentulane zapalenie lub uszkodzenie ścięgna
- Rezonans magnetyczny (MRI): Pomaga w ocenie stopnia uszkodzenia ścięgien i wykluczeniu innych patologii stawu barkowego.
Leczenie
Leczenie zwapnień w barku zależy od nasilenia objawów i może obejmować:
Barbotage: W codziennej praktyce stosuję zazwyczaj zmodyfikowaną procedurę Barbotage. Tradycyjnie nazwa Barbotage oznacza nakłuwanie zwapnień i ich rozdrobnienie pod kontrolą USG. Osobiście stosuję dodatkowo płukanie zwapnień wprowadzając do takowych 1-2 dodatkowe igły i przy pomocy soli fizjologicznej staram się „odciągnąć” jak największą ilość złogu do strzykawki. Niemniej jest to małoinwazyjna procedura medyczna stosowana przeze mnie w większości przypadków wapniejącego zapalenia ścięgien rotatorów barku Wykonuję ją w znieczuleniu miejscowym pod kontrolą USG. Zaletą USG jest to, że można dokładnie zlokalizować i usunąć wiele złogów jednoczasowo.
Przebieg procedury
- Przygotowanie pacjenta:
- Pacjent jest zazwyczaj ułożony w pozycji siedzącej, z ramieniem ustawionym w wygodnej pozycji.
- Skóra w miejscu zabiegu jest dezynfekowana i znieczulana miejscowo, aby zminimalizować dyskomfort.
- Wprowadzenie igły:
- Pod kontrolą ultrasonografii cienką igłą znieczulam skórę i okolicę zwapnienia.
- Ultrasonografia pomaga w precyzyjnej nawigacji igły, co zwiększa skuteczność zabiegu i minimalizuje ryzyko uszkodzenia okolicznych struktur.
- Rozdrobnienie i wypłukanie złogów:
- Za pomocą igły wykonuję ruchy mechaniczne, które mają na celu rozdrobnienie złogów wapniowych.
- Następnie, poprzez kolejną igłę, sól fizjologiczna jest wstrzykiwana w celu wypłukania fragmentów wapnia z ścięgna.
- Proces ten może być powtarzany kilkakrotnie, aby skutecznie usunąć jak najwięcej złogów.
- Zakończenie zabiegu:
- Po zakończeniu procedury igła jest usuwana, a miejsce wkłucia jest zabezpieczane opatrunkiem.
- Pacjent może zostać obserwowany przez krótki czas pod kątem ewentualnych reakcji na zabieg.
Korzyści i zalety Barbotage
- Minimalna inwazyjność:Barbotage jest mniej inwazyjny niż tradycyjna operacja chirurgiczna, co często skutkuje szybszym powrotem do zdrowia.
- Skuteczność:U wielu pacjentów procedura prowadzi do znaczącej redukcji bólu i poprawy zakresu ruchu.
- Krótki czas rekonwalescencji:Pacjenci zazwyczaj mogą szybko wrócić do codziennych aktywności.
Potencjalne komplikacje
Jak każda procedura medyczna, barbotage niesie pewne ryzyko, chociaż jest ono stosunkowo małe. Możliwe komplikacje mogą obejmować:
-
- Infekcje w miejscu wkłucia.
- Przejściowy ból lub dyskomfort po zabiegu.
- Niepełne usunięcie złogów, co może wymagać dalszych interwencji.
Leczenie operacyjne zwapnień
W przypadku braku skuteczności procedury barbotage lub w przypadku masywnych zwapnień procedurą z wyboru jest dla mnie artroskopowe usunięcie zwapnień stożka rotatorów. W przypadku zwapnień o średnicy >2cm skuteczność barbotage wynosi 50-60% z powodu znacznego ubytku ścięgna, po wykonaniu płukania. Taki ubytek ścięgna wypełnia ziarnina zapalna, co skutkuje czasami wielomiesięcznymi dolegliwościami bólowymi. Dlatego też w przypadku zdiagnozowania dużych i zastarzałych zwapnień stosuję artroskopowe usunięcie złogu wapniowego z jednoczasową naprawą ścięgien rotatorów celem zapewnienia pacjentom szybkiego i skutecznego powrotu do sprawności.
Film przedstawiający procedurę płukania zwapnień (barbotage)