Niestabilność barku jest poważnym problemem ortopedycznym, który może prowadzić do bólu, ograniczenia ruchomości oraz wpływać na jakość życia. Jest to szczególnie istotne dla osób aktywnych, sportowców, a także osób wykonujących prace wymagające intensywnego użycia kończyn górnych. Aby lepiej zrozumieć ten problem, przyjrzymy się przyczynom, objawom, diagnostyce oraz leczeniu niestabilności barku.
Anatomia barku
Aby zrozumieć niestabilność barku, warto najpierw poznać jego anatomię. Staw ramienny (barkowy) jest jednym z najbardziej ruchomych stawów w ciele, co umożliwia szeroki zakres ruchu ramienia we wszystkich kierunkach.
Bark składa się z następujących elementów:
- Kość ramienna: największa kość barku i ramienia, która łączy się z łopatką w stawie ramiennym.
- Łopatka: tworzy panewkę stawu ramiennego.
- Obojczyk: łączy łopatkę z mostkiem i stabilizuje staw barkowy.
- Mięśnie i ścięgna: Główne mięśnie stabilizujące staw barkowy to mięśnie stożka rotatorów, które odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu stabilności stawu.
Rodzaje Niestabilności Barku
Niestabilność barku może być klasyfikowana na różne sposoby, przy czym najczęściej wyróżnia się niestabilność:
Przyczyny Niestabilności Barku
Niestabilność barku może być wynikiem różnych czynników, które można podzielić na urazowe i nieurazowe:
Diagnostyka
Rozpoznanie niestabilności barku zazwyczaj obejmuje:
- Wywiad: Ocena historii urazów, objawów i stylu życia pacjenta.
- Badanie fizykalne: Obejmuje ocenę zakresu ruchu, testy stabilności stawu i siły mięśniowej
- Badania obrazowe: Głownie MRI, a w niektórych przypadkach TK i artroMR, które pozwalają na ocenę struktur stawowych oraz ewentualnych uszkodzeń tkanek miękkich. TK pozwala na ocenę struktur kostnych i ewentualnych ubytków panewki lub złamania głowy kości ramiennej (złamanie Hill-Sachsa, złamanie Perthesa)
Leczenie zachowawcze
Bezpośrednio po urazowym zwichnięciu (zwłaszcza pierwszorazowym) należy udać się na oddział ratunkowy (SOR) celem pilnej diagnostyki obrazowej oraz nastawienia stawu ramiennego w znieczuleniu. Nie są wskazane próby nastawiania stawu przez osoby niewykwalifikowane, zwłaszcza przed wykonaniem badania RTG ponieważ może to doprowadzić do pogłębienia istniejących uszkodzeń
Leczenie zachowawcze jest często pierwszym krokiem w terapii niestabilności barku. Może obejmować:
Leczenie chirurgiczne
Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi ulgi, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Możliwe techniki to:
Film przedstawiający uszkodzenie obrąbka tylnego i przedniego wraz z jego naprawą.
Rys. RTG stawu ramiennego po operacji uzupełniania ubytku kostnego panewki przeszczepem (bloczkiem) kostnym. W tym przypadku operacja sposobem Latarjet
Rehabilitacja po operacji
Po operacji istotna jest rehabilitacja, która ma na celu przywrócenie pełnej funkcji barku. Proces ten obejmuje kilka etapów fizjoterapii
- W pierwszych tygodniach po operacji rehabilitacja koncentruje się na minimalizacji bólu.
- Po 6 tyg. Koncentrujemy się na przywracaniu zakresu ruchu.
- Po 12 tyg. zaczyna się praca nad wzmacnianiem mięśni, poprawie propriocepcji oraz przygotowaniu do powrotu do sportu i aktywności fizycznej.